Kapatılan 4000'in çalışma kapısı mahkemenin kararı kaldırıldı

  Türk turizmini kurtaracak mahkeme kararı çıktı   Anayasa Mahkemesi 'Teşebbüs özgürlüğünü sınırlayamazsınız' denildiğinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 4 bin oteli mühürlemesi turizm sektöründe kaosa neden oldu. Yerel yerli ve yabancı turist, büyütülerek kapı önüne konuldu. Kriz devam ederken elinde bulunandan birinin avukatı Abide Gülel Saral, Kayseri 1. İdare Mahkemesi'ne sürekli yürütmeyi durdurma kararı almıştı. Mahkeme, titiz bir incelemenin ardından kesin bir sonuç verdi. Bakanlığın sınırsız bir yetkisiyle girişimi hürriyetini engelleyemez ve turizmin çalışma ruhsatlarını iptal ettiremeyeceğine hükmeder.   TURİZM İŞLETME BELGESİ YOK DİYE OTEL KAPATILAMAYACAK   Abide Gülel Saral, yaptığı açıklamada, "Otellerin turizm işletme belgesi alma devam ediyor. Ancak mahkeme, henüz turizm işletme belgesi alamayan turizm kayıtlarının çalışma ruhsatlarının da iptal edilmesinin kapatılmasına durmuştur. Bundan sonra turizm işletme belgesi yok diye otel kapatılamaz. Mahkeme, bakanlığa 'Anayasa Mahkemesi boyutu kanunu düzeltmeniz için 9 ay süre verdi. 9 ay boyunca kapatın diye değil' göstergesinde değişiklikler var. Kayseri 1. İdare Mahkemesi'nin kapatılan 4 bin değerinde emsal olacaktır” dedi.   Karar özetle şöyle denildi: “…belirtilen süreler içinde turizm işletmesi belgesi alamayan konaklama ve plajda bulunabilen işletmeye açılamayacağını ve faaliyette bulunamayacaklarını ayrıca bunların sahibi olan iş yerlerinde açma ve çalışma ruhsatlarının bildirimi yetkisini yetkili idare tarafından bir ay içinde iptal etmeyi öngörmek teşebbüs özgürlüğüne sınırlama getirir. Anayasa'nın 13. maddesinde “Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasa'nın ilgili kayıtlarında belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. … Kural olarak, bir konaklama işletmesinin ya da konaklama kaydı müstakil plaj işletmesinin faaliyette bulunabilmesi için turizm işletmesi belgesi alınması gerekmekte ve ayrıca bu belgeyi edinmediği takdirde sahip olduğu işyerinin açılması ve çalışma ruhsatının da iptal edilmesi gerekmektedir.   Buna göre turizm işletmesi belgesinin, kuralın kapsadığı kalan turizm sektöründe faaliyette bulunulabilmesi için temin edilmesi zorunlu ve bu garanti girişimi özgürlüğüne yönelik müdahalenin aracı niteliğinde bir belge olduğu anlaşılmaktadır. 2634 sayılı Kanun'un 3. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde, basit konaklama tesisleri hariç olmak üzere turizm sektöründe faaliyet gösteren turizm bölgelerine Bakanlıkça verilen belge olarak kayıtlı bu belgenin temin edilme koşulları anılan Kanun'da herhangi bir düzenleme yapılmamaktadır. Hâlbuki teşebbüs özgürlüğü kapsamında herhangi bir faaliyette bulunmanın sınırının belirlendiği bu aralıkların ayrıntıları ve hangi şartları taşıyan kişinin ya da teşebbüslerin bu alanda faaliyette bulunacağının kanunla düzenlenmesi zorunludur. Anılan Kanun'da turizm işletmesi belgesi alınabilmek için hangi kalitede ya da özelliklerin düzenlenmediği, bu özelliklerin takdiri bütünüyle Bakanlığa bırakılmıştır.   Kuralla turizm işletmesi belgesinin temin edilmesiyle ilgili olarak çerçevelenmeyen dağıtılma organına ve kapsamı belirlenmeyen bir yetkinin depolama birimi özgürlüğün kanunla sınırlama ilkesiyle çelişmektedir (Bu yönde bkz. AYM, E.2020/30, K.2023/12, 25/1/2023, §§ 168-173).   Açıklanan kurallar Anayasa'nın 13. ve 48. maddelerine aykırıdır. İptali gerekir. ..." gerekçesine yer verildiği, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu'nun 5. maddesinin 7. fıkrasının iptaline, hükmün iptalinin kararının Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra çalıştırılmaya karar verildiği görülmektedir.   Bir Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal hükmünün, kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasının dokuz ay sonra değiştirildiğine karar verilmişse, Anayasa Mahkemesi'nce bir kanunun tümünün ya da kesin hükmünin Anayasaya aykırı bulunarak iptal edildiği bilindiği halde, eldeki davaların Anayasa'ya aykırılığı saptanmış olan kurallara göre çözülüp çözümlenmesi, Anayasa'nın hükmüne ve hukuk devletine aykırı olacaktır. Bir başka anlatımla; Anayasa Mahkemesi'nin, iptal kararının tarihi kesilmiş olarak ertelediğiniz öncelikle, yasama organına aynı konuda, iptal kararının gerekçesine uygun olarak, yeni bir düzenleme için olanak tanır ve makul olarak hukuki bir borç yaratma amacına yönelik olup, yargı mercilerinin gördüğüta oldukları kırılmalarda hukuka ve Anayasa'ya bulunarak iptal edilmiş olup olmadığına göre bu kurallara uymaları gerekir.   Bu itibarla, Resmi Gazete'de yayımlanarak dokuz ay sonra kimlik doğrulaması kararlaştırılan Anayasa Mahkemesi kararının bakılan davada mevcut durumda olduğu var.   Bu durumda; dava konusu işlemin dayanağı olan 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu'nun 5. maddesinin 7. maddesinin Anayasa Mahkemesi'nin 17/10/2024 tarih ve E:2021/100, K:2024/174 sayılı iptal ile iptal edilmiş olması nedeniyle, yasal dayanağı kalmayan davada işlemde hukuka aykırılık yoktur.   Öte yandan, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu saptanmasına rağmen sürdürülmesinin, tüm eylem ve işlemler hukuka karinesine dayalı hukuk durumi ilkesine aykırı bir durum yaratacağı, hukuka aykırılığı saptanan dava konusu işlemin gerektirdiğina devam halinde davacı şirketin işlerinin açma ve çalışmasının ruhsatını iptal etmesi, bu durumun durdurulması   Açıklanan; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin; 2577 sayılı Kanun'un 27. maddede kesin olarak alınmaksızın kesilmesinin durdurulmasına, tebligatın iyileştirilmesina, bu kararın tebliğini takip eden günden itibaren 7 gün içinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi'ne itiraz yolu açık olmak üzere, 12/06/2025 tarihinde oybirliğiyle karar verilmiştir.”   NE OLMUŞTU?   Avukat Abide Gülel Saral, devam edenin arka planı hakkında şu bilgileri verdi:   “Bugüne kadar otel faaliyeti için bir kişi, öncelikle çalışma ruhsatı için belediyeye başvururdu. Belediye de gerekli denetimleri yaparak uygunsa çalışma ruhsatını verirdi.   Eskiden 'turizm işletme belgesi' denilen bir belge vardı. Bazı turizm işletmeleri prestijli olarak bazı devlet teşviklerinden yararlanmak için Turizm Bakanlığı'na başvurarak bu belgeyi alırdı.   Turizm Bakanlığı, 2021 yılında bir düzenleme yaparak turizm işletme belgesini konaklama hizmeti vererek tesis için zorunlu hale getirdiğini dile getirdi. Bu düzenlemeye çok önemli bir madde eklendi. Bakanlık, 'Belediyeler içerdiğie ruhsatı ihmal edilmeden önce bize de sorulacak bizden de izin alınacak, ondan sonra çalışma ruhsatı verilecek ve akabinde turizm işletme belgesi 6 ay içinde alınacak' dedi. Turizm işletme belgenizi alamazsanız 6 ay içinde, çalışma ruhsatınızı da iptal ediyor bakanlık.   Yani bakımlık, bu düzenlemeye dayanarak, belediyeden kayıtlı çalışma ruhsatı ile faaliyetlerine devam eden ve 6 ay içinde turizm işletme belgesi almamış kapatmaya başladı.   Turizm sektöründe milyarlarca yatırım bir anda çöp oldu. Başka sektörlerde faaliyet gösteren sadece turizm alanında yatırım yapmış birçok girişimci batmaya başladı.   “TEŞEBBÜS ÖZGÜRLÜĞÜNÜ SINIRLAYAMAZSINIZ!”   Belediyeler, kendi sınırları dahilindeki olanakları denetleyip başvuruyu sonuçlandırırken Bakanlık'ta bu işe bakan departmanda az sayıda kişi çalışıyor! Oysa Türkiye genelinde binlerce otel var. Bu az sayıdaki personel ile binlerce oteli denetleyip belge vermek yani çalışma ruhsatına uygun demek çok uzun zaman alır hale geldi. Bir otelin açılışını yapmak için aylarca Bakanlık'tan gelecek denemeyi beklemek zorunda. Bu binlerce insanın istihdam edilememesi demek, milyarlarca dolar zarar ve binlerce insanın istihdam edilememesi demektir.   Konu Anayasa Mahkemesi'ne gitti. Anayasa Mahkemesi'nin 24.3.2025 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 17/10/2024 tarihli E.2021/100, K.2024/174 sayılı karar ile 2634 sayılı kanunda kalmak ve listelenmek üzere belgelendirilmekle ilgili "Belirtilen içinde turizm işletmesi kaydı alamayan seyahat ve süre içinde işletmeyelemez, faaliyette bulunamazsınız, ayrıca açma ve çalışma izinlerinin yetkili idaresi tarafından bir ay içinde iptal edilebilir” düzenleyen çıldırtıcı girişim özgürlüğü sınırlaması gerektiren iptal kararı verdi.   Yani Anayasa Mahkemesi, Bakanlık'a 'bu yaptığının düzeltilmesi yanlış, 9 ay içinde bu kanunu düzeltti' dedi açıkça. Bakanlık ise bunu böyle algılamadı; 'Ben 9 ay boyunca turizm işletmelerini kapatıyorum' şeklinde hareket etmeye devam etti.   Turizm işletme belgeniz yoksa ya da başvuru dosyanız yoksa; internetteki uluslararası ve yerli rezervasyon platformlarında yer alamıyorsunuz. Belge sunamazsanız sayfanız kapatılıyor ve rezervasyon alamıyorsunuz.   İDARE MAHKEMESİ YÜRÜTMEYİ DURDURDU, MÜHÜRLER SÖKÜLDÜ   Odadaki müşterisini bırakmak zorunda kalan kapatılan binlerce otel şimdi ne yapacak?   Çalışma ruhsatının iptal edilmesi için yasal süreler aşılmasından idare mahkemesine başvurularak yürütmenin durdurulması kararının alınması gerekiyor. Benim avukatlığını bir otel için idare mahkemesine başvurduk. Mahkeme düzeni, süreci bozma, ince ayarlama sonra harekete geçmenin mümkün olmayan zararlara yol açması uygulamanın durdurulması kararı verdi. Hemen ardından mühürler söküldü ve otel, müşteriyi yeniden kabul etmeye, turizme hizmet etmeye, ülke ekonomisine döviz kazandırmaya başladı.   Bu karar emsal bir karardır. Mühürlenen tüm otellerin aynı yolunu takip etmenizi öneriyorum.”