Bağımsız çalışan, yaptığı iş sermayeden çok kol ve beden gücüne (emeğe) dayanan
girişimcileri tanımlamak için kullanılır. Zanaatkâr ve küçük ticarethane sahipleri, esnaf olarak
tanımlanır.
Kuaför, terzi, nakliyeci, emlakçı, fırıncı, boyacı, tesisatçı, araba tamircisi gibi çok
farklı hizmet kolları vardır. Esnafa işi düşmeyen yoktur. Bu devirde hem işini iyi yapan hem
de dolandırmayan esnaf bulmak zordur.
Bir yakınım çocuğuna internetten ev kiralamaya çalışırken dolandırıldı. Ev için kaparo
verdikten sonra bir daha ev sahibine ulaşamadı. Şikayetçi oldu; bakalım bulunabilecek mi?
Evimi taşımak için bir nakliye şirketi ile konuştum, fiyat aldım. Derken piyasa
araştırması yaparken ilk konuştuğum nakliyeci beni aradı. Hocam “Siz benim arkadaşla da
konuşmuşsunuz, onunla mı anlaşacaksınız? Deyip beni telefonda bir güzel fırçaladı. Ne yani
araştıramaz mıyım?
Emlakçılar ayrı bir alem, satıştan alacağı para yüzde iki ama buna uyan neredeyse yok.
Komisyonlar yüzde üç, yüzde dörtlere kadar çıkıyor.
Boyacılarla konuşuyorum. İşçilik parası olarak boya fiyatının on beş katını istiyorlar.
Koltuk sipariş vermek istedim. Kırk beş gün sonraya gün verdiler. Parasını ödemeye
korktum; ya savsaklar, zamanında yapmazlarsa korkusuyla ellerinde hazır olanı alıp, işimi
garantiye aldım.
Oğluma yatak almak istedim, satış mağazasında ürünü beğendim, pazarlığını yaptım
ama ya geciktirirlerse, sipariş karıştırılırsa ya da başka ürün getirirlerse diye düşündüm. Esnaf
beni zar zor ikna etti ödemeyi de ürün gelsin yaparsınız dedi. Her şey normaldi ama ben
güvenemiyordum nedense!
Tabii ki iyi örnekler var. Mesela yıllardır gittiğim kuaförümden çok memnunum.
Saçımı özenle keser, boyar, şekil verirler. Ne yaptırırsam yaptırayım hiçbir endişe taşımam.
Ellerinden gelenin en iyisini yapacaklarını bilirim. Öncesinde hiç fiyat konuşmam. Çünkü
güvenim tamdır. Müşteriye eve gelen misafir gibi özenle davranırlar. Kısacası zor buldum
kaybetmeyi de düşünmüyorum.
İşi bir şekilde yaptırmasına yaptırırız ama iş yaptırırken dolandırılabilir miyim?
Veyahut iş bittikten sonra kazık yedim mi? Soruları kafaları meşgul etmeye devam eder.
Ülkemizde okumayan insanlar esnaflık yapar. Oysaki eğitim şart her mesleğin bir
okulu olmalıdır. İşini dürüst yapan esnaflar olursa; güvenle işimizi yaptırır. Paramızla rezil
olmayız.
Muazzez TOĞRUL