Prof. Dr. Doğan Aydal: Hükümet algı yönetimi yapıyor
Yeniden Refah Partili Prof. Dr. Aydal, 18 yılda buğday ithalatında devletin 3,5 milyar dolar zarara uğratıldığını daha önce ifade ettiklerini hatırlatarak, buna cevaben AK Partili idarecilerin “Buğday ithalatını, mamul madde yapmak ve ihraç etmek için alıyoruz” yönündeki beyanlarının algı yönetimi olduğunu ileri sürdü.
Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Doğan Aydal, yaptığı yazılı açıklamada Hükümetin 18 yıllık tarım politikalarını eleştirerek "Buğday İthal ederken Dünya piyasalarına göre daha pahalı ithal etmenin, un ihraç ederken de Dünya piyasaları ortalamalarına göre daha ucuz satmanın sebepleri mutlaka araştırılmalıdır." dedi.
Hükümetin iddiasını rakamlar doğrulamıyor
Aydal şunları söyledi:
Ülkemizde ekili alanların, 9 milyon dönümü buğday ekim arazisi olmak üzere, 35 milyon dönüm azaldığı AK Parti Hükümetinin iktidarları süresince ithal ettiği buğday miktarının 63,2 milyon ton olduğu da bilinmektedir. Ortalama buğday fiyatları esas alındığında ödenen miktar ise 16,5 milyar dolardır. Bu ödemelerde, Dünya ortalama buğday fiyatları esas alındığında 3,5 Milyar dolar fazla ödeme yapıldığı da daha önce de ifade edilmişti. Hükümetin iddiası ise; bu alınan buğdaylardan un, bulgur, makarna, irmik, glüten, kepek gibi mamul madde yapılıp satıldığı ve çok kar edildiği yönünde olmuştur. Bu ifadeler bizzat Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından da birkaç kez ifade edilmiştir.
16,5 milyar dolar verip 11 milyarlık ihracat yapmak kazanç değildir
Eldeki ithalat ve ihracat verilerinin bu söylemleri doğrulamadığını vurgulayan Aydal, "International Grain Council ve TUİK verilerine göre 2002-1019 yıl sonu arasında ihraç ettiğimiz un, makarna, irmik, nişasta, glüten, kepek gibi bütün mamul madde miktarının 39,5 milyon ton ve bu maddelerin satışından elde edilen toplam değer 13,65 milyar dolardır. Bu verilerden de anlaşılacağı üzere yaklaşık 24 milyon ton buğday iç piyasa mamul madde ihtiyaçları için ithal edilmiştir. İhraç ürünlerimizden olan mamul ürünlerin bir kısmını tekrar yurtdışından neden ithal ettiğimiz de ayrı bir soru olarak karşımızda durmaktadır. AK Parti hükümeti aynı dönemler içinde 13,7 milyon ton mamul madde ithaline izi vererek, ithalata 2,5 milyar dolar ödemiştir. Eğer ifade edildiği gibi ithal edilen buğdaylar mamul madde üretimi için yapıldı ise, buğdaylara 16,5 milyar dolar verip, mamul ürünlerden toplamda 11 milyar dolar ihracat kazancı elde edilmesi pek kazançlı gözükmemektedir." şeklinde konuştu.
18 yılda un ihracatında kayıp 760 milyon dolar
18 yılda un ihracatından kaybımızın 760 milyon dolar olduğunu öne süren Aydal, şöyle devam etti:
"Buğdayların Dünya ortalama ton başı fiyatının üzerinde alım yapılmasının yanı sıra (ton başına 54,6 Dolar), ihraç edilen mamul ürünlerin de, Dünya piyasalarının ortalama değerinin altında satılması da dikkatle incelenmesi gereken sorular olarak karşımızda durmaktadır. Un satışlarımız bunun en tipik örneğidir. 2002-2019 yılları arasındaki tabloya bakıldığında, Un satışlarımızın 2011 yılı hariç, Dünya ortalamasının daima altında olduğu görülecektir. 2002-2019 yılları arasındaki un ortalama ihraç fiyatımız ton başına 21,3 Dolar daha düşüktür. Dünya ihraç ortalaması ton başına 1370 dolar iken, Türkiye makarna ihracatının ton başına 570 dolar olması ise hiç anlaşılabilir bir durum değildir."
UN
Dünya İhracat
Türkiye İhracat
YIL
Ortalama Birim Fiyatı(Ton/)
Ortalama Birim Fiyatı(Ton/)
2002
220
188
2003
242
188
2004
277
251
2005
247
215
2006
253
218
2007
337
349
2008
512
509
2009
359
322
2010
348
325
2011
433
449
2012
418
422
2013
464
442
2014
440
422
2015
369
350
2016
332
305
2017
324
302
2018
336
304
2019
358
322
ORTALAMA
348,2
326,9
Şekil: Un ihraç değerlerimizin ton başına Dünya piyasasının ortalama 21,3 dolar altında olduğunu gösterir tablo ve grafik.
YIL
İHRACAT MİKTARI (TON)
İHRACAT DEĞERİ(BİN)
2002
249.274
46.833
2003
593.365
111.482
2004
786.055
197.487
2005
1.980.058
426.152
2006
1.250.115
272.850
2007
1.216.893
424.486
2008
1.213.278
617.976
2009
1.805.866
581.039
2010
1.836.295
596.282
2011
1.984.515
891.744
2012
1.993.012
840.817
2013
2.142.367
946.605
2014
2.207.218
931.232
2015
2.796.584
978.608
2016
3.533.968
1.078.489
2017
3.489.624
1.052.581
2018
3.308.651
1.006.290
2019
3.262.406
1.051.718
TOPLAM
35.649.544
12.052.671
Şekil: 2002-2019 yılları arasında ihraç edilen un miktarları ve gelirleri